Higgaad .COM
×
HOOY Naxwe Ereyga maanta Afguri 7 shibbane Sheeko dhigaal Xiriir ☰ Tusmo

3 Shibbanaha G : Shibbanaha "g" wuxuu ka mid yahay shibbanayaasha far Soomaaliga laballaabma mararka qaarkood.
Tusaale: "Higgaad, higgo, hoggaan, luggooyo"

Kolkaad fiiriso ereyadan ku jira tusaalahan kore, shibbanaha dhexda ku jira ee "g" wuu laballaabanyahay, cod-bixiisa oo adag (nudan) awgeed.

Xarafka xagga hore ama gadaal kaga xigaa shibbanaha "g", hadduu yahay shibbane, laballaabku meesha wuu ka baxayaa, sida:

"halgan, hangaagurre, hingel, mugdi, bangi, sangal, dhenged, hangool, dengiigsi, luunge, hunguri, lingax (ningax), nirgo".

Haddaad fiiriso, ereyada hangaagurre, hangool iyo lingax, shibbanaha "g" lama laballaabin, cod-bixiisuna wuu adag yahay (nudan yahay), sababtoo ah waxa dhinac kaga xiga (dhejisan) shibbane, sidaad ogtihiinna waa taynu u soo sheegnay, hadduu shibbane xagga hore ama gadaal ka raaco, shibbanayaasha laballaabma, laballaabku meesha wuu ka baxayaa.

Hadduu magacguud ku dhammaado shibbanaha "g", kolka lagu darayo qodob qeexaya ama tilmaamaya magacaas, shibbanaha"g"-du, wuu laballaabmayaa "gg".Taas oo ka dhigan "g"-dii magacu ku dhammaaday iyo tii ahayd qodobka.

Tusaale
  1. Taag:Taagga, taaggan, taaggaa (s).
  2. Tog:Togga, toggan, toggaa (s).
Fiiro gaar ah: (-ka ⇢ -ga), qodobka ("-ga") waa qodobkii ("-ka") oo isu rogay "-ga". Af Soomaaliga waxaa jira laba qodob oo kala ah "-ka" iyo "-ta", qodobka "-ka" wuxuu raacaa labka, qodobka "-ta" isna dheddigguu raacaa.

Qodobbada intooda kale, labadan qodob "ka, ta" ayey ka farcamaan. Haddaba, shibbanaha "k" ayaa isu beddala "g" kolka uu raaco magac ku dhammaada "aa, i, u, g, w, y".

Tusaale
  • Waa +(ka ⇢ ga)= waaga
  • Gaadhi +(ka ⇢ ga)= gaadhiga
  • Bog +(ka ⇢ ga)= bogga
  • Gu' +(ka ⇢ ga)= gu'ga
  • Ay +(ka ⇢ ga)= ayga
  • Galaw +(ka ⇢ ga)= galawga
Sida ka muuqata tusaalaha, shibbanihii "k" wuxuu isu baddalay "g". Taas oo ka dhigan qodobkii "-ka" oo isu rogay qodobka "-ga".

Jarahan hoose, waxa ku jira ereyo aan u soo qaadannay tusaale ahaan.

Magac + ga Magac + ga
Subag subagga Doog doogga
Riig riigga Bog bogga
Shaag shaagga Dhuug dhuugga
Buug buugga Rag ragga
Leg legga Mug mugga
Harag haragga Marraag marraagga

Xigasho: Cabdiraxmaan Faarax (Barwaaqo) "Ereyo La Macneeyey 2017"


Bilowga bogga ku laabo