Higgaad .COM
×
HOOY Naxwe Ereyga maanta Afguri 7 shibbane Sheeko dhigaal Xiriir ☰ Tusmo

2 Shibbanaha D : Shibbanaha "d" wuxuu ka mid yahay shibbanayaasha far Soomaaliga laballaabma mararka qaarkood.
Tusaale: "waddan, toddoba, soddon, caddaalad, dhiddo, caddaan, guddoon, guddi, cuddoon, caddiin, caddib, cuddad, ciddi, siddo, quddi, shiddo, hiddo, maddane, maddiiddo, haddimo, addin, xuddun"
Kolkaad fiiriso ereyadan taxan ee ku jira tusaalahan kore, dhammaantood waxay ka siman yihiin shibbanaha dhexda ku jira "d" oo laballaaban, cod bixiisa oo nudan (adag) awgeed.

Shibbanaha "d", xarafka xagga hore ama danbe kaga xigaa hadduu yahay shibbane, laballaabku meesha wuu ka baxayaa, sida: (weydii, diidmo, shaydaan, xayndaab, sandulle, bahdil, murdi, aydin, mandad, hardan, hurdo, gandood, hurduf, ilduuf, shandad, mindi, maydal)

Haddaad fiiriso, ereyada weydii, shaydaan iyo sandulle, shibbanaha "d" lama laballaabin, in kastoo cod bixiisu adag yahay, sababtoo ah, waxa dhinaca kaga xiga (kaga dhejisan) shibbane, horayna waa taynu u soo marnay haddii shibbanayaasha laballaabma, xagga hore ama danbe shibbane kaga xigo, inuu laballaabku meesha ka baxayo.

Hadduu magacguud ku dhammaado shibbanaha "d", kolka lagu darayo qodob qeexaya ama tilmaamaya magacaas, shibbanaha "d" wuu laballaabmayaa "dd". Taas oo ka dhigan "d"-dii uu ku dhammaaday magacu iyo tii qodobka ahayd.

Tusaale
  1. Dhibaad: dhibaadda, dhibaaddan, dhibaaddaa (s)
  2. Kabed: kabedda, kabeddan, kabeddaa (s)
  3. Haad: haadda, haaddan, haaddaa (s)
  4. Weyd: weyda, weydan, weydaa (s)

Ereyga afraad oo ah"weyd" sida innoo muuqata wuu ka duwanyahay saddexda erey ee kale. Sababtoo ah kolkii lagu darayey qodobka ama tilmaamaha "-da, -dan, -daa (s)" lama laballaabin xarafka uu ku dhammaaday oo ah "d", waxaana sabab u ah oo laballaabkii meesha ka saaray, xarafka ku dhinac xiga oo shibbane "y".

Fiiro gaar ah: (-ta ⇢ -da), qodobka ("-da") waa qodobkii ("-ta") oo isu rogay "-da". Af Soomaaliga waxaa jira laba qodob oo kala ah "-ta" iyo "-ka", qodobka "-ta" wuxuu raacaa dheddigga, qodobka "-ka" isna labkuu raacaa.

Qodobbada intooda kale, labadan qodob "ta" iyo "ka" ayey ka farcamaan. Haddaba, shibbanaha "t" ayaa isu beddala "d" iyo "sh" kolka uu raaco magac ku dhammaada shaqal "a, e, i, o, u" ama shibbanayaasha kala ah "d, c, x, h, y, firgin (')".

Tusaale
  • Dabo + ta ⇢ da = dabada
  • Lo' + ta ⇢ da = lo'da
  • Jirrid + ta ⇢ da = jirridda
  • Qorrax + ta ⇢ da = qorraxda
  • Quluc + ta ⇢ da = qulucda
  • Bah + ta ⇢ da = bahda
  • Adhiley + ta ⇢ da = adhileyda
  • Bu' + ta ⇢ da = bu'da
  • Had + ta ⇢ da = jirridda
Kolka qodobka "-ta" lagu dabakarayo magac ku dhammaada shibbanaha "l" shibbanaha "t" wuxuu isu baddalaa "sh".
Fiiro gaar ah: Labada cod ee "l" iyo "t" waxay isku noqdaan "sh".
Xasuusin: haddii uu xagga hore shibbane kaga xigo (kaga dhejisanyahay) xafarka "d", laballaabku meesha wuu ka baxayaa.
Tusaale
  • Il + ta ⇢ sha = isha
  • Dul + ta ⇢ sha = dusha
  • ul + ta ⇢ sha = usha
  • Dhool + ta ⇢ sha = dhoosha
  • Calool + ta ⇢ sha = caloosha
  • Hal + ta ⇢ sha = hasha
  • Madal + ta ⇢ sha = madasha
Sida ka muuqata dhammaan tusaalayaasha kore, shibbanihii "t" waxa uu isu beddalay "d" iyo "sh". Taas oo ka dhigan qodobkii "-ta" oo isu rogay qodobbada kala ah "-da" iyo "sha".

Jarahan hoose, waxa ku jira ereyo aan u soo qaadannay tusaale ahaan.

Magac + da Magac + da
Salaad salaadda Saliid saliidda
Bad badda Ciid ciidda
Nabad nabadda Seed seedda
Dood doodda Heed heedda
Had hadda Dawlad dawladda
Eed eedda Baad baadda

Xigasho: Cabdiraxmaan Faarax (Barwaaqo) "Ereyo La Macneeyey 2017"


Bilowga bogga ku laabo